ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ - ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΙΕΡΟΥ ΝΑΟΥ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΕΩΣ ΣΩΤΗΡΟΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΦΡΑΓΚΙΣΤΑΣ
Τον Απρίλιο του 2016 ξεκίνησαν οι εργασίες συντήρησης και αποκατάστασης του Ιερού Ναού Μεταµορφώσεως Σωτήρος στην Ανατολική Φραγκίστα Ευρυτανίας. Το έργο, προϋπολογισµού 350.000,00 €, υλοποιείται στο πλαίσιο της Προγραμματικής Σύμβασης Πολιτιστικής Ανάπτυξης που υπεγράφη μεταξύ του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας, µε Φορέα Υλοποίησης την Διεύθυνση Τεχνικών Έργων της Π.Ε. Ευρυτανίας. Οι διαδικασίες για την υλοποίηση του έργου ξεκίνησαν από την 24η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων το 2011 και πρόκειται να ολοκληρωθούν με την εποπτεία της Εφορείας Αρχαιοτήτων Φθιώτιδος και Ευρυτανίας.
Στόχος του έργου είναι η συντήρηση, η αποκατάσταση και η ανάδειξη του μνημείου καθώς και του περιβάλλοντα χώρου.
Ο Ιερός Ναός Μεταμορφώσεως του Σωτήρος στην Ανατολική Φραγκίστα Ευρυτανίας, είναι χαρακτηρισμένο ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο του Κράτους (Υ.Α. ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ32/48133/1693/6-12-1999 (ΦΕΚ 2253/Β/31-12-1999) και αποτελούσε άλλοτε καθολικό μονής. Πρόκειται για ιδιαίτερο αρχιτεκτονικά κτίσμα, στον τύπο μονόχωρου τρίκογχου με τρουλοκαμάρα και πολύπλευρη εξωτερικά κόγχη ιερού. Στα δυτικά υπάρχει καμαροσκέπαστος νάρθηκας, καλυπτόμενος με μονόριχτη σκεπή.
Το εσωτερικό του Ναού είναι κατάγραφο, εντούτοις μεγάλο μέρος των τοιχογραφημένων επιφανειών έχει καταπέσει ή βρίσκεται στα πρόθυρα αποκόλλλησης. Σε καλύτερη κατάσταση διατηρείται το ξυλόγλυπτο τέμπλο, αξιόλογο δείγμα στο είδος του. Οι δεσποτικές εικόνες και το δωδεκάορτο είναι των νεωτέρων χρόνων, σώζονται όμως στο θριγκό δύο ζώνες με προτομές αποστόλων και άλλων ιερών μορφών, που μαρτυρούν την ποιότητα του συνεργείου που τις ιστόρησε. Ιδιαίτερα αξιόλογος είναι ο ξυλόγλυπτος χορός (πολυέλαιος).
Χρόνος κτίσης του ναού είναι σύμφωνα με τις επικρατέστερες απόψεις το 1725, αν και η σύσταση της μονής τοποθετείται στον προηγούμενο 17ο αι. Το ξυλόγλυπτο τέμπλο φιλοτεχνήθηκε το 1731 και η τοιχογράφηση ολοκληρώθηκε το 1732, σύμφωνα με την κτητορική επιγραφή που μνημονεύει τους δωρητές και τον επίσκοπο Λιτζάς και Αγράφων Διoνύσιο.